Գեղարքունիքի մարզի Ճամբարակի տարածաշրջանի Արծվաշեն գյուղը 1992 թվականի օգոստոսի 8-ից գտնվում է Ադրբեջանի գրավման տակ: Դա Հայաստանի Հանրապետության միակ բնակավայրն է, որ շարունակում է Ադրբեջանի գրավման տակ մնալ:
Նախքան Ճամբարակի՝ նախկինում՝ Կրասնոսելսկի շրջանի ձևավորումը, Արծվաշենը եղել է Դիլիջանի շրջանի կազմում:
Գյուղը հիմնադրվել է 1831 թվականից հետո (այդ թվականին անցկացված մարդահամարի կամ հաշվառման ժամանակ Արծվաշենը չի հիշատակվում), գյուղը հիշատակվում է 1873-ի հաշվառման ժամանակ՝ 1015 հոգի, ինչը նշանակում է, որ այն հիմնադրվել է 1831-ի և 1873-ի միջև ընկած ժամանակահատվածում, հավանաբար՝ 19-րդ դարի կեսերին:
Նախքան Արծվաշեն անվանվելը գյուղն ունեցել է Բաշ գյուղ, Բաշքենդ անունները:
Զավեն Կորկոտյանի “Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931)” աշխատության համաձայն, Արծվաշենի բնակչությունը ըստ տարիների եղել է հետևյալը.
1873 թվական – 1.015 հոգի, բոլորը՝ հայ,
1886 թվական – 1.430 հոգի, բոլորը՝ հայ,
1897 թվական – 1.847 (ցարական մարդահամար), բոլորը՝ հայ,
1908 թվական – 2.687 հոգի,
1914 թվական – 3.079 հոգի (Кавказский календарь, Կովկասյան օրացույց),
1916 թվական – 2.836 հոգի,
1919 թվական – 3.482 հոգի, բոլորը՝ հայ,
1922 թվական – 3.475 հոգի, բոլորը՝ հայ,
1926 թվական – 2.728 հոգի (ԽՍՀՄ առաջին մարդահամար), որից 2727-ը՝ հայ, 1-ը՝ թուրք,
1931 թվական – 3.435 հոգի, բոլորը՝ հայ:
Դիտել և կարդալ նաև՝
https://www.aniarc.am/2018/08/26/dilijan-region-1831-korkotian/
