Ջրառատ գյուղը Շիրակի մարզի խոշորացված Ախուրյան համայնքի մաս է կազմում: Ախուրյան համայնքում ընդգրկված են հետևյալ գյուղերը՝ Այգաբաց, Արևիկ, Բասեն, Կամո, Կառնուտ, Հովիտ, Ջրառատ:
Ջրառատը գտնվում է Փամբակի լեռնաշղթայի Հարսնաքար /2483մ/ լեռնաճյուղի արևմտյան լանջին, Ջրառատ գետի վերին հոսանքի ավազանում, ծովի մակերևույթից մոտ 1800 մետր բարձրության, Ախուրյանից 16 կմ, Գյումրիից 20 կմ, մայրաքաղաքից 135 կմ հեռավորություն վրա:
Ջրառատը սահմանակից է Բասեն, Գեղանիստ, Լեռնապար համայնքներին:
Ջրառատը նախկինում ունեցել է Ճրագլի և Չրախլի անունները:
Չրախլի, Ճրագլի նշանակում է «լույսով լի »: 1945-ին վերանվանվել է Ջրառատ:
Գյուղը հիմնել են 1828-1829 թթ Ալաշկերտի գյուղերից գաղթած բնակիչները։
Ջրառատի բնակչությունը (աղբյուրը՝ Զավեն Կորկոտյան, “Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931)”, ըստ տարիների, եղել է հետևյալը.
1831 թվական – 124 հոգի, բոլորը՝ հայ
1873 թվական – 836 հոգի, բոլորը՝ հայ
1886 թվական – 1006 հոգի, բոլորը՝ հայ
1897 թվական – 1281 հոգի (համառուսական՝ ցարական մարդահամար), բոլորը՝ հայ
1904 թվական – 1493 հոգի
1914 թվական – 1800 հոգի, ըստ Կովկասյան օրացույցի
1914 թվական – 1543 հոգի, ըստ արխիվային տվյալների
1916 թվական – 1343 հոգի
1919 թվական – 1910 հոգի
1922 թվական – 1205 հոգի, բոլորը՝ հայ
1926 թվական – 1420 հոգի (ԽՍՀՄ առաջին մարդահամար), բոլորը՝ հայ
1931 թվական – 1660 հոգի, բոլորը՝ հայ:
Խորհրդային Միության տարիներին գյուղը ունեցել է․
1939 թվական – 1424 մարդ
1959 թվական – 1026 մարդ
1970 թվական – 1212 հոգի
1979 թվական – 1061 հոգի
1989 թվական – 829 հոգի։
Ախուրյանի շրջանը (մինչև 1945-ը՝ Դուզքենդի շրջան), կազմավորվել է 1937 թվականի դեկտեմբերի 31-ին, տարածությունը՝ 576 քառ. կմ։
Ախուրյանի շրջանի վարչական կենտրոնը Ախուրյան գյուղն էր։ Շրջանն ուներ հետևյալ բնակավայրերը.
- Ազատան
- Ախուրիկ
- Ախուրյան ե/գ կայարանին կից ավան
- Այգաբաց
- Առափի
- Արևիկ
- Բայանդուր
- Բենիամին
- Գետք
- Երազգավորս
- Լեռնուտ
- Կամո
- Կապս
- Կառնուտ
- Կարմրաքար
- Կրաշեն
- Հայկավան
- Հացիկ
- Հովիտ
- Հովունի
- Ղարիբջանյան
- Մայիսյան
- Մայիսյան ե/գ կայարանին կից ավան
- Մարմաշեն
- Մեծ Սարիար
- Մուսայելյան, այսօր՝ Բասեն
- Շիրակ
- Ոսկեհասկ
- Ջաջուռ
- Ջաջուռ ե/գ կայարանին կից ավան
- Ջրառատ
- Վահրամաբերդ
- Փոքրաշեն
- Քեթի
- Լուսանկարը՝ ՀԵՏՔ-ի
