Այս երկու գյուղերը՝ Զորականն ու Հաղթանակը, գտնվում են Տավուշի մարզի Նոյեմբերյանի շրջանում՝ Երևան-Իջևան-Թբիլիսի մայրուղու վրա: Գյուղերի նախկին անունները եղել են Վերին Քյորփլու և Ներքին Քյորփլու:
Երկու գյուղերը գտնվում են միմյանցից մոտ 1 կիլոմետր հեռավորության վրա: Ամենայն հավանականությամբ, Հաղթանակ/Ներքին Քյորփլուն հիմնվել է Զորական/Վերին Քյորփլուի հաշվին:
ԶՈՐԱԿԱՆ
Այսօրվա Զորական/Վերին Քյորփլու գյուղի բնակչության թվաքանակի մասին առաջին հստակ տեղեկատվությունը հանդիպում ենք 1831 թվականին: Զավեն Կորկոտյանի “Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931)” աշխատության մեջ նշվում է, որ 1831-ին գյուղը ունեցել է 43 բնակիչ, բոլորն էլ հայեր:
Այսպիսով, Վերին Քյորփլուն, որ հետագայում պետք է դառնար Հայաստանի ամենախոշոր ադրբեջանաբնակ գյուղերից մեկը, եղել է մաքուր հայաբնակ:
Վերին Քյորփլուի մասին հաջորդ՝ 1886 թվականի մարդահամարն ասում է, որ գյուղը ունեցել է 361 բնակիչ, բոլորն էլ՝ թաթար: Սա նշանակում է, որ հայերը, ինչ-ինչ պատճառով հեռացել են և նրանց փոխարեն հաստատվել են թաթարներ, այսօրվա եզրաբանությամբ՝ ադրբեջանցիներ:
1897 թվականի Համառուսական մարդահամարի տվյալներով, Վերին Քյորփլուն ունեցել է 403 բնակիչ, որից 402-ը՝ իսլամ, 1-ը՝ հայ քրիստոնյա:
1922 թվականին գյուղն ունեցել է 537 բնակիչ, որից 523-ը՝ թրքո-թաթարներ, 14-ը՝ հայեր:
1926 թվականի ԽՍՀՄ մարդահամարի տվյալներով, Վերին Քյորփլուն ուներ 544 բնակիչ, որից 530-ը՝ թուրք, 14-ը՝ հայ:
1931 թվականի տվյալներով, գյուղը այլևս չի ունեցել հայ բնակչություն, բոլոր 630 հոգին պատկանել են թուրքական խմբին:
Խորհրդային Միության տարիներին գյուղը ավելի մեծացավ: 1988-ին գյուղի ադրբեջանցիները իրենց տները փոխանակեցին Ադրբեջանի Շամխորի շրջանի հայկական Չարդախլու գյուղի բնակիչների հետ:
Այդ պատճառով, այդ գյուղին տեղացիները տալիս են Չարդախլու անունը, թեև պաշտոնական անունը Զորական է:
ՀԱՂԹԱՆԱԿ
Հաղթանակ/Ներքին Քյորփլու գյուղը հավանաբար հիմնադարվել է 20-րդ դարի սկզբին: Առաջին անգամ այդ գյուղի բնակչության թվաքանակի տվյալները վերաբերում են 1922-ին՝ 253 մարդ թրքո-թաթարական խմբից:
1926 թվականի ԽՍՀՄ մարդահամարի տվյալներով, Ներքին Քյորփլուն ուներ 274 թուրք բնակիչ:
1931 թվականի տվյալներով, գյուղը ունեցել է 329 բնակիչ, որից 319-ը՝ թուրք, 10-ը՝ հայ:
Նախքան Նոյեմբերյանի շրջանի ձևավորումը, Զորական/Վերին Քյորփլուն և Հաղթանակ/Ներքին Քյորփլուն մաս են կազմել Խորհրդային Հայաստանի Ալավերդու շրջանի:
Ներքին Քյորփլուն որպես համայնք ձևավորվել է նույնանուն կոլտնտեսության բազայի վրա 1949 թվականին:
Լուսանկարում՝ Զորականը
Պատրաստեց Թաթուլ Հակոբյանը
Կարդալ և դիտել նաև՝
https://www.aniarc.am/2021/04/29/alaverdi-region-1831-korkotian/
