Հայկական ուսումնասիրությունների «Անի» կենտրոնի նախաձեռնությամբ վերահրատարակվել են Հովհաննես Քաջազնունու «Հ. Յ. Դաշնակցությունն անելիք չունի այլևս», Սիմոն Վրացյանի «Խարխափումներ», Արշակ Ջամալյանի «Հ. Քաջազնունին և Հ. Յ. Դաշնակցությունը», Ռուբեն Դարբինյանի «Մեր Պատասխանը Յովհաննէս Քաջազնունիին», Վահան Նավասարդյանի «Հ. Յ. Դաշնակցության անելիքը» գրքերը, որոնք այսօր «Հայ գիրք» գրախանութում ներկայացրեց «Անի» կենտրոնի համակարգող, կովկասյան հակամարտությունների հարցերով փորձագետ Թաթուլ Հակոբյանը:
Նա առանձնացրեց Հովհաննես Քաջազնունու «Հ. Յ. Դաշնակցությունն անելիք չունի այլևս» գիրքը` ասելով, որ դրա մասին բավականին շատ է խոսվել. «Այն օգտագործում էին հակադաշնակցական քարոզչություն իրականացնելու նպատակով, սակայն երբ կարդացի գիրքը, վերնագիրը դրեցի մի կողմ: Քաջազնունին ՀՀ առաջին հանրապետության վարչապետն է` բավականին խորը մտածող եւ պատասխանատու մարդ, որի գրվածքը պետք է խորքային կարդալ: Գրքում նա հիմնական հարց է դրել` դաշնակցականներին ասելով, որ իշխանության եկած կոմունիստները երկար են իշխելու: Դաշնակցականների մի մասն էլ ասում էր, թե կոմունիստները երկու տարուց ավելի չեն մնա, բայց պարզվեց, որ նրանք դիմացան 70 տարի, եւ այս իմաստով ճիշտ էր Քաջազնունին: Նա առաջարկում էր գործակցել կոմունիստների հետ եւ նրանց միջոցով Հայաստանը փրկել»:
Թաթուլ Հակոբյանը նկատեց, որ Քաջազնունու ընտանիքի պատմությանը մի հաստափոր հատոր կարելի է նվիրել. «Զարմանալի է, որ նրա մասին շատ քիչ են գրել: Նրա ընտանիքը հետաքրքիր է իր ողբերգությամբ: Նրա որդիներից մեկը սպանվեց Ղարաքիլիսայի ճակատամարտում, մյուսը` հայ թաթարական բախումների ժամանակ, երրորդը գերվեց Կարսի անկման ժամանակ, մեկն էլ զոհվեց Հայրենական պատերազմում… Պատկերացնո՞ւմ եք, եթե պատերազմ սկսի, մեր նախկին եւ ներկա վարչապետների որդիները որտե՞ղ կլինեն»:
Հավելենք, որ նշյալ գրքերի շնորհանդեսն օրեր առաջ տեղի է ունեցել նաեւ Գորիսում եւ Ստեփանակերտում:
Լուիզա ՍՈՒՔԻԱՍՅԱՆ
http://www.aravot.am/2016/03/03/663835/
